(MTD) Patrick J. McGinnis là nhà văn, diễn giả, nhà đầu tư mạo hiểm, đồng thời là nhà sáng lập kiêm người dẫn chương trình của podcast FOMO sapiens. Ông là cha đẻ của thuật ngữ FOMO và trong “Đừng sợ lỡ cuộc chơi”, Patrick còn giới thiệu FOBO, nỗi sợ còn có lựa chọn tốt hơn.
Hiểu đúng về FOMO – FOBO
FOMO (Fear Of Missing Out) được định nghĩa là cảm giác lo lắng không mong muốn vì nghĩ rằng người khác đang có những trải nghiệm thú vị hơn bạn. Mong muốn đó được khuếch đại bởi các trang mạng xã hội, hoặc áp lực xã hội khi tự nghĩ rằng bạn sẽ bỏ lỡ, hay bị loại khỏi một trải nghiệm chung tích cực hoặc đáng nhớ.
Đây là một hiện tượng tâm lý phổ biến và cùng với sự phát triển của công nghệ, ảnh hưởng của nó đang lan rộng tới mọi mặt trong đời sống.
Ngoài tạo ra sự căng thẳng, bất an, lòng đố kỵ, thậm chí cả trầm cảm, FOMO cũng đe dọa sự thành công trong công việc, cám dỗ bạn đưa ra sự đầu tư chỉ dựa trên phỏng đoán và buộc những nhà lãnh đạo doanh nghiệp chạy theo những chiến lược sai lầm.
Trong khi đó, FOBO (Fear Of a Better Option) là cảm giác sợ có sự lựa chọn tốt hơn. Nó thôi thúc bạn luôn tìm kiếm và bảo toàn các phương án, dẫn đến việc trì hoãn ra quyết định, hoặc ngưng thực hiện các quyết định đó một cách vô hạn định.
Với những ảnh hưởng của cả hai F-O, bạn không chỉ phải đối diện với nguy cơ phá hỏng sự nghiệp của mình, hủy hoại nhiều mối quan hệ xung quanh, mà thậm chí, FOMO và FOBO còn có thể khiến bạn rơi vào tình trạng tệ hại nhất, đó chính là FODA (Fear Of Doing Anything – Làm cái gì cũng sợ).
Thoát khỏi hội chứng FOBO – FOMO
Để thoát khỏi cái bẫy của FOMO và FOBO, bạn buộc phải trở nên quyết đoán, hoặc là bạn phải lựa chọn những thứ bạn thật sự muốn, hoặc là bạn phải loại bỏ những thứ dư thừa.
Sắp xếp thứ tự ưu tiên trong cuộc sống của bạn với ba nhóm: giá trị cao, giá trị thấp và không có giá trị, để thúc đẩy nhanh hơn quá trình đưa ra quyết định của bạn và tránh xa khỏi FOMO, FOBO. Như người sáng lập Apple – Steve Jobs là một điển hình.
Trong khi mọi người sẵn sàng dành cả tiếng đồng hồ mỗi ngày cho việc chọn lựa trang phục, Steve luôn xuất hiện với chiếc áo cổ lọ màu đen, với chiếc quần jeans xanh và đôi giày thể thao. Đó là vì “đối với một số người, việc chọn trang phục mỗi ngày là một cách thể hiện bản thân, nhưng với Steve Jobs, đó chỉ là chuyện vặt”.
Mô hình 3 nhóm quyết định
Quyết định không mang lại giá trị – Áp dụng nguyên tắc 1/2 chiếc đồng hồ.
Nguyên tắc ½ chiếc đồng hồ chính là giải pháp cho những vấn đề vô cùng tủn mủn.
Đây là những vấn đề mà khi ta chọn A hay B đều không có ảnh hưởng gì đến hòa bình thế giới, và dĩ nhiên là cả tương lai của mình, chẳng hạn như “hôm nay nên mặc sơ-mi xám hay đen” vậy.
Với những vấn đề không có kết quả đúng – sai này, theo Patrick, mỗi người hãy tự tin đặt cược số phận mình vào tay tạo hóa, hay chính xác hơn là chiếc đồng hồ.
Luật chơi rất đơn giản: Ta chỉ cần thu hẹp quyết định của mình về 2 phương án: Có – không, hoặc cái này – cái kia. Sau đó, ta quy định mỗi lựa chọn cho mỗi bên của đồng hồ, rồi nhìn xem, chiếc kim giây của đồng hồ đang chỉ về phía bên nào. Vậy là bạn đã có đáp án! Nếu đồng hồ không có kim giây, thì hãy quy định số chẵn – số lẻ.
“Bằng một cách kỳ lạ nào đó, dường như chiếc đồng hồ và trí tuệ siêu việt của nó luôn biết tôi muốn gì”, Patrick cho hay.
Anh tin rằng, với những quyết định không mang lại giá trị, ta nên phó mặc nó cho chiếc đồng hồ và xem như đó là một trò chơi kỳ quặc giúp cuộc sống thêm phần thú vị.
Quyết định mang lại giá trị thấp – Ủy thác cho đồng đội
Khác với các Quyết định không mang lại giá trị, các Quyết định mang lại giá trị thấp luôn tồn tại một câu trả lời đúng. Nhóm quyết định này thường dành cho chuỗi những hành động được lặp đi lặp lại, chẳng hạn như địa điểm hẹn hò hay mặc gì trong các dịp trọng đại.
Thỉnh thoảng, việc ra quyết định cũng sẽ khiến ta trăn trở, vì khi ấy, “FOMO thúc đẩy bạn cố gắng làm tất cả mọi thứ, trong khi FOBO xúi giục bạn đừng chọn bất cứ điều gì vì sợ rằng không nhận được kết quả tối ưu”, Patrick cho biết.
Theo Patrick, nếu mỗi người để ý, họ sẽ nhận ra trong danh sách bạn bè luôn có ít nhất một người sở hữu gu thẩm mỹ tuyệt vời, hoặc một ai khác nắm sẵn trong tay danh sách những nhà hàng ngon nhất trong thành phố. Mọi thứ đều có sẵn, chỉ cần ta chịu ủy thác.
“Trong công việc, đó là đồng nghiệp, nhân viên hành chính; ngoài công việc, đó là bạn đời, gia đình, bạn bè hoặc những người mà bạn tin tưởng và luôn quan tâm đến lợi ích của bạn. Tất cả đều là đồng đội của bạn”, Patrick chia sẻ.
Tuy nhiên, khi trao quyền cho người khác, có 2 điều cần lưu ý. Thứ nhất, bạn phải luôn thiết lập các tiêu chí cơ bản và thường xuyên trao đổi với người được ủy thác để chắc chắn rằng, mọi việc đang đi đúng hướng. Thứ hai, tuyệt đối không thăm dò ý kiến đám đông và áp đặt lên người được trao quyền. Do đó, ta cần phải tuyệt đối tin tưởng và chắc chắn việc đó nằm trong khả năng xử lý của họ.
Cuối cùng, hãy nhớ rằng “một vấn đề có vẻ nhỏ đối với bạn lại có thể là một trách nhiệm lớn lao đối với người khác”, và ngược lại. Do đó, chỉ có bạn mới biết mình cần gì, nên ưu tiên điều gì và phải làm gì để có thể đến được đích đến mà mình muốn.
Quyết định mang lại giá trị cao – Đưa ra quyết định quyết đoán
Như đã nói ở trên, bạn buộc phải trở nên quyết đoán, sắp xếp thứ tự ưu tiên trong cuộc sống của bạn, đẩy nhanh quá trình đưa ra quyết định bằng cách dành trọn tâm trí cho Quyết định mang lại giá trị cao.
Nguyên Minh tổng hợp
(Trích cuốn “Đừng sợ lỡ cuộc chơi“, 2021, NXB Dân Trí, do Công ty Phát hành sách First News thực hiện)
