(MTD) Quan tâm và chăm sóc cho một người đang đau khổ là một biểu hiện của yêu thương, người làm được điều đó hệt như một “vị cứu tinh”, vì thực tế đó không hề là một việc dễ dàng. Theo Giáo sư Roshi Joan Halifax để tìm hiểu về “5 bước để chữa lành bản thân trong lúc chăm sóc cho người khác”.
Vào buổi sớm nọ, một người đàn ông trong bộ trang phục rách rưới bước vào bệnh viện nhỏ vùng nông thôn dãy Himalaya, với một “chiếc túi nải” lớn, đầy bụi bẩn và nặng mùi trên tay. Tôi lúc đó là người hỗ trợ tại Nomads Clinic, một nhánh của Trung tâm Thiền Upaya tại Nepal (nơi giúp đỡ cho người du mục, vô gia cư các khu vực trong và ngoài Nepal – PV). Vị bác sĩ dẫn đầu đội chúng tôi đã tiến lại gần người đàn ông ít nói đó, bắt đầu tháo nút thắt của “chiếc túi nải” dậy mùi, để lộ ra bên trong một đứa bé bị bỏng nặng ở phần đầu, tay, lưng và ngực.
Thăm khám tổng quan cho cô bé, chúng tôi nhận thấy một số vị trí bỏng lúc nhúc giòi và những chỗ khác thì bị nhiễm trùng nặng. Người đàn ông đưa cô bé đến là một người câm, nhưng trong đôi mắt ông dường như chứa đựng một nỗi buồn tột cùng, kèm theo sự chịu đựng, kiềm nén đến sâu thẳm. Đội ngũ y tế liên văn hóa của chúng tôi ngay lập tức được huy động để đưa cô bé vào một căn phòng nhỏ bằng gỗ và bắt đầu chăm sóc những vết thương khủng khiếp ấy.
Ngay từ đầu, không chỉ quan sát các bác sĩ và cô bé, tôi chú ý cả những biến chuyển trong tâm thức lẫn thể chất của chính mình. Từng giữ vai trò cố vấn trong khoa Bỏng tại Trường Y thuộc Đại học Miami những năm 1970, với chừng đó kinh nghiệm trong việc mở ổ vết thương, tôi nhận thức rõ sự đau đớn đó diễn ra khủng khiếp như thế nào. Các mô bị nhiễm trùng hoặc hoại tử được xác định và dần loại bỏ khỏi vị trí vết thương, thật may vì các bác sĩ lâm sàng ở đây đã thực hiện ca mổ một cách nhanh chóng và khéo léo.
Tôi lúc đó tập trung vào việc vệ sinh vết bỏng cho cô bé. Tiếng khóc của em như hiện rõ trong đôi mắt đau khổ của người cha. Giữa lúc làm phẫu thuật, cô bé dường như đã sượt qua da tôi, khiến tôi phút chốc choáng váng bởi sự thấu cảm với nỗi đau của cô bé. Nhịp tim tôi bỗng nhiên tăng lên, da trở nên lạnh cóng, hơi thở gấp gáp hơn nhiều. Tôi nhận ra rằng sự thấu cảm với nỗi đau ấy chực chờ vượt khỏi tầm kiểm soát và nếu tiếp tục ở trong căn phòng này, tôi buộc phải dời chuyển trạng thái cảm xúc đó sang quan tâm, từ đồng cảm sang lòng trắc ẩn mà thôi.
Đây là một ví dụ về dạng đau khổ đồng cảm, loại chấn thương thứ phát và nỗi đau nhân đạo mà những người chăm sóc thường trải qua khi tương tác với người đang chịu đau khổ. Từ đây, “GRACE” – “TỪ TÂM” là quá trình tôi tạo ra để thoát khỏi dạng thức đau khổ như vậy, bước vào lòng trắc ẩn có căn cứ và có nguyên tắc.
Dưới đây là những gợi ý điển hình của “T-Ừ T-Â-M”
- Tập trung sự chú ý của bản thân
- Ước định mục đích ban đầu
- Tạo sự cân bằng cho bản thân / người khác
- Ân cần thực hiện phận sự của mình
- Miệt mài thực hiện và hoàn thiện công việc
Tập trung sự chú ý của bạn bằng cách tạm ngưng mọi việc, sau đó hít thở để cơ thể bạn tạo dựng được sự cân bằng. Khi thở ra, hãy để bản thân hiện diện ở một nơi ổn định trong cơ thể. Bạn cũng có thể chọn đối tượng hoặc cụm từ bất kỳ để tập trung chú ý vào nó, điều này làm gián đoạn những suy tưởng và những ngộ nhận tiêu cực nhất thời để đưa bản thân về giây phút hiện tại thư thái.
Ước định mục đích mà bạn sẽ làm, thực hiện nó bằng cả tấm lòng, hướng lòng từ đến người khác. Động cơ này sẽ thúc đẩy bạn giữ vững đạo đức trên con đường giúp người và đem lại những giá trị lớn lao.
Tạo sự cân bằng của bản thân bằng việc cảm nhận xem chuyện gì đang diễn ra trong cơ thể và tâm trí bạn. Lưu ý, sự xuất hiện bất kỳ thành kiến nào, sẽ có thể thay đổi góc nhìn của bạn. Hãy cố gắng dung hòa, giúp cơ thể và tâm trí thoải mái. Điều này sẽ giúp cả đối tượng trong mối tương tác của bạn cảm thấy được thông qua thể chất, cảm xúc và tinh thần.
Ân cần thực hiện phận sự của mình bằng cách chú tâm vào những việc cần làm, bỏ đi những suy tưởng khác và để khả năng thấu hiểu của bạn thức tỉnh. Khi cuộc gặp gỡ với người kia mở ra, hãy chú ý đến những gì người đó có thể mang lại trong giây phút này. Bạn đang cảm nhận, nhìn thấy và học hỏi được điều gì? Hãy tự hỏi bản thân, rằng bạn sẽ được điều gì ở đây? Dựa trên chuyên môn, kiến thức và kinh nghiệm của bạn, đồng thời, cởi mở để nhìn mọi thứ một cách mới mẻ. Nhưng đừng vội kết luận nhanh quá nhé!
Miệt mài thực hiện và hoàn thiện công việc – Dấn thân thực hiện công việc một cách có đạo đức và kết thúc việc tương tác cho sự xuất hiện bước tiếp theo. Hành động của tình thương được thể hiện thông qua sự cởi mở, mối liên kết và nhận định mà bạn đã tạo nên với người khác. Dựa trên chuyên môn, trực giác và cái nhìn sâu sắc của bạn để tìm kiếm điểm chung phù hợp với các giá trị bản thân và hỗ trợ tính toàn vẹn lẫn nhau.
Quay trở lại câu chuyện về cô bé người Nepal hôm đó, tôi bắt gặp bản thân trong hoàn cảnh đau khổ và yếu ớt khi thấy cô bé đau đớn. Chuyển sự chú ý lên đôi chân của mình, tôi hít một hơi thật sâu và tiếp tục công việc. Sau đó, tôi nhanh chóng nhắc nhở bản thân rằng, tôi có mặt để phụng sự, cũng như tất cả những người đang chăm sóc cô bé ở đây. Tôi luôn nhận thức về tình huống đang xảy ra và giữ vững lập trường của mình. Khi nhịp tim tôi chậm lại và đầu óc tỉnh táo, tôi liền tập trung vào đứa trẻ. Tất cả những điều này xảy ra chỉ trong khoảng vài giây. Tôi nhận ra rằng đây là một điều rất khó khăn mà cô bé lẫn các bác sĩ lâm sàng phải trải qua. Dù vậy, các y bác sĩ, và phụ tá đã thành công cứu sống cô bé.
Ngay khi tôi có ý nghĩ này, lòng tôi tràn ngập niềm ấm áp, cảm giác biết ơn sâu sắc người cha câm ấy vì đã nỗ lực đưa con gái của mình đến phòng khám, biết ơn cả nhóm của chúng tôi, cả những y tá người Nepal nhân hậu, đã ở đó để giữ cho cô bé sống sót. Tôi đã làm việc suốt trong căn phòng và gửi tình yêu thương, sức mạnh đến tất cả những người có mặt ở đó, bao gồm cả cô bé.
Vài tiếng sau, tôi gặp cô bé và người cha, khi ông ấy ôm con gái trong lòng và nhẹ rời khỏi phòng khám. Khuôn mặt cô bé lúc ấy tươi sáng và thư thái, đôi mắt em long lanh như đôi mắt của cha mình, người với gương mặt đã hằn rõ dấu thời gian. Tôi ôm nhẹ cả hai vào lòng, cúi đầu chào và thấy yên lòng khi trong tay ông cầm đủ thuốc sẽ giúp cô bé tiếp tục chữa lành vết thương.
Quan sát theo bóng người cha câm khi ông ấy di chuyển chậm rãi xuống con đường mòn, trong tay vẫn ôm chằm lấy cô bé, tôi nghĩ rằng nếu đây là người duy nhất hỗ trợ cho công việc của chúng tôi, thì những tháng chuẩn bị cho Phòng khám Upaya’s Nomads thật đáng giá. Sau đó tôi bỏ suy nghĩ đó nhanh chóng vì đó là điều “vượt ngoài mong đợi”.
Lạc Thiện (theo Lion’s Roar)
Mây Thong Dong trân trọng được hợp tác trong lĩnh vực truyền thông với quý công ty, đơn vị, cá nhân; làm sách, in ấn, quảng cáo… Liên hệ: truyenthong@maythongdong.vn
