(MTD) “Pháp luân thường chuyển” là tâm pháp cùng có mặt trong vô thường. Vô thường nhìn gián đoạn trong đại sự sinh tử thì có khổ có vui, nhưng “pháp thường chuyển” chính là vô biên không gian, vô lượng thời gian, cho dù chúng sinh thay đổi ở dạng hình tướng gì.
Sống thì phải tự biết vui khổ là gì. Mỗi sinh thể đều tương quan với sự sống vạn vật, là chúng sinh của nhau, nên thấy người khác vui ta vui, thấy người khác khổ ta khổ… Nhưng suy cho cùng vui khổ cũng do cảm thọ đánh lừa trong nhất thời thôi. Vì vui khổ của người kia không thật xảy ra với vui khổ đang là của chính mình dù có tương quan.
Do đó đồng cảm đến mấy cũng không vui khổ hết thay cho người khác được. Bởi nếu sinh tử được ví như đại sự thì phát sinh lo lắng tham cầu. Nhưng khi chuyển từ “đại sự” sang “vô sự” thì sống – chết chung đường nào có khác gì nhau.
Con robot nói pháp thay ông thầy tu nhưng khổ vui lại thuộc về ông thầy tu. Và vì tâm pháp có mặt trong nhau nên các pháp có hình tướng đều không ra khỏi “thọ”. Cho nên quán “thọ” chính là khổ. Thọ ít khổ ít, thọ nhiều khổ nhiều. Ăn ít đói cũng khổ, ăn no thì tạm thoả mãn, ăn no quá tức bụng lại sinh ra khổ… Có thọ nào không nối đuôi nhau đi trong vui khổ.
Có thọ là có khổ. Khổ vì muốn cứu giúp cả thế giới mà không toại ý, đó là cầu không được nên khổ. Cứ tìm cầu mãi nên cái gì có hình tướng nắm bắt vớt vợt được cũng đều dẫn tới khổ cả. Nhưng thọ từ thô đến vi tế có nhiều cung bậc, nên khổ có cái là khổ đau có cái là vinh dự, mãn nguyện… 54 tâm dục giới, 15 tâm sắc giới, 12 tâm vô sắc giới, ảo thực tương quan, biến hoá khôn lường.
Có thân ắt có thọ, và nếu không có “pháp luân thường chuyển” thì bày ra giác ngộ sinh tử làm gì?
Để xả thọ mà ôm ấp giả tướng có được chăng? Bồ-tát Nhất Thiết Chúng Sinh Hỷ Kiến đốt thân cúng dường Phật thì cả nhẫn độ (thuộc ngã) và thí độ (thuộc ngã sở) đều trọn vẹn công đức.
Khi đạt nhất thiết sắc thân tam muội, thì sinh tử ngược lại không còn là đại sự nữa mà là vô sự. Vô sự thì sống – chết là một, nên mất tay hoàn lại tay, mất mắt hoàn lại mắt. Tay là hành, mắt là tri. Tri hành hợp nhất thì sắc thân tam muội còn mãi với thời gian. Đó cũng gọi là pháp luân thường chuyển, hay pháp thân bao trùm. Pháp thân bao trùm thì đốt thân cúng dường mười muôn ức Đức Phật mà không mảy may mất một thân nào.
Thân này dù có chết đi sống lại muôn lần thì thọ vẫn là khổ. Khổ là sự thật đang xảy ra với mỗi sinh thể, nên khổ là chắc thật. Chỉ cần nói nghịch tai, xem nghịch mắt đã khổ rồi, nói chi đại sự sinh tử. 40 tâm siêu thế dù theo nghĩa chế định, là danh hay phi danh thì cũng không ra ngoài hỷ và xả.
Hỷ để hết khổ, xả để hết danh. Người tham cầu thì tu phải làm “Bồ tát”, phải làm “Phật” mới cao siêu. Ừ thì đi mãi lối mòn cũng thành đường, nhưng cứ đi tới đi lui mỏi chân gắng chịu.
Vì thế ở đời có ai lo toan giành ngôi, giành chức, giành ghế mà sung sướng đâu. Vì việc giành ấy bản thân đã là thọ khổ, mà thọ khổ ở mức thô thiển thì khác gì giành nhau y bát, phân chia tài sản khi cha mẹ qua đời. Khổ nỗi sự mong mỏi của chúng sinh chính là tập chúng, tập chủng duyên sinh, trong cộng nghiệp loài nào cũng cần con đầu đàn dẫn dắt cả.
Lòng buồn thảm sầu khổ, nào chỉ có chuyện không đến được cái chỗ ngự ở ngôi cao, mà bởi chúng sinh là sức sống của nhau nên tâm – pháp là một. Chúng sinh cùng muốn đứng chung trong cái cảm thọ được “thống lãnh” ấy.
Đến như cụ Nguyễn Trãi từng mơ ước “vua Nghiêu Thuấn, dân Nghiêu Thuấn, dường ấy ta đà phỉ thửa nguyền”. Nhưng bao đời thánh nhân xuất thế có giải quyết hết việc khổ vui của thiên hạ được không? Và nếu có quyền năng tuyệt đối giải quyết chuyện chúng sinh nhân loại trong một lúc, thì sao phải tranh cãi mãi không ngơi nghỉ nhỉ.
Truyền tuệ thịnh được ba đời đã may, truyền nịnh một đời sao tránh khỏi việc không tàn mạt. Nhưng “pháp luân thường chuyển” thì tâm pháp có mặt trong nhau, vui hay khổ cũng là sự thật đang xảy ra trong mỗi sinh thể, đó là tướng thế gian thường còn…
Thích Thanh Thắng
