Buổi chiều 19-7 có lẽ là buổi chiều u ám trong dòng chủ lưu thời sự: một vụ lật thuyền du lịch ở vịnh Hạ Long (Quảng Ninh) khiến 39/49 người tử nạn, 10 người được cứu sống trong nỗi bàng hoàng, tổn thương sức khỏe, tinh thần.
Cuộc sống luôn có những bất trắc, tai nạn bất ngờ hay bệnh tật đột ngột ập tới khiến người thọ nạn hay thọ bệnh đau đớn. Người thân của họ cũng khó tránh khỏi bi thương, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống.
Với vụ lật tàu vừa qua, có thể sẽ có những kết luận từ phía cơ quan điều tra về nguyên nhân chính xác của tai nạn. Do thời tiết (giông gió), do an toàn trên tàu chưa được đề cao, kỹ thuật lái tàu, “sức khỏe” của tàu không đảm bảo…
Nhưng dù nguyên nhân là gì, thảm nạn du lịch lần này rõ ràng là bài học quá đắc đối với tất cả mọi người. Nhưng, đương nhiên cần thiết, không bao giờ cũ.
Để ngăn những thảm nạn du lịch, thiết nghĩ đầu tiên phải đến từ đơn vị khai thác (công ty du lịch hoặc cá nhân). Ngành nghề liên quan đến tính mạng con người, không thể có bất kỳ sự thiếu cẩn trọng nào. Từ việc sử dụng các phương tiện di chuyển đảm bảo an toàn đến chọn nhân viên phục vụ các hoạt động, phải được đào tạo bài bản, đủ tiêu chuẩn. Khi khai thác, cần có hướng dẫn an toàn đầy đủ, bắt buộc tuân thủ nghiêm khi tham gia trải nghiệm từ đường bộ, đến thủy, từ hoạt động giải trí đến khám phá núi sông, biển cả.
Kế đến, các ngành chức năng cần có thanh tra, kiểm tra định kỳ và xử lý nghiêm đối với các vi phạm về khai thác du lịch, vận tải… Thông thường, khi tai nạn xảy ra, câu hỏi lớn nhất của dư luận, giới chuyên môn chính là cơ quan chức năng đã làm hết trách nhiệm của mình trong công tác thanh, kiểm, cấp phép chưa.
Đối với cơ quan chức năng, còn có thêm hoạt động cứu hộ, cứu nạn khi sự cố xảy ra. Làm sao để có kết nối nhanh nhất và ứng cứu kịp thời, hiệu quả nhất có thể, ngay khi tai nạn xảy ra? Cần có quy định cụ thể thời gian ứng cứu hiện trường cho công tác này vì chậm trễ dù bất cứ phút giây nào cũng đều khiến hậu quả tăng lên cấp số nhân. Đặc biệt, tại những địa điểm du lịch, có đông du khách thì việc bố trí lực lượng cứu hộ, cứu nạn cần phải tăng cường hơn, cả con người lẫn phương tiện.
Thứ nữa, ý thức của người tham gia du lịch, trải nghiệm cũng góp phần quan trọng vào việc ngăn ngừa thảm nạn. Có rất nhiều người dễ dãi trong khi tham gia một tour du lịch, trải nghiệm. Nguyên nhân có nhiều: thiếu kiến thức, hoặc thói quen, suy nghĩ giản đơn, kiểu “không sao đâu” một cách cảm tính…
Đưa mình vào nguy hiểm chính là khi ta dễ dàng bước lên chuyến xe quá tải, ngồi lên tàu thuyền mà không quan tâm tới áo phao, vào nơi công cộng mà không để ý lối thoát hiểm, qua loa trong đọc/ lắng nghe/ tìm hiểu về xử lý an toàn khi gặp sự cố…
Trước khi chờ người ứng cứu thì bản thân phải có kiến thức để sơ cứu, tự cứu mình khỏi nguy hiểm, ít ra là duy trì cho đến khi được hỗ trợ.
Sẽ luôn có những nguy hiểm trong cuộc sống nhưng nếu có kiến thức và tỉnh thức, ta có thể ngăn ngừa để những tai nạn giảm thiểu đến mức thấp nhất.
Và nếu nó xảy ra mà mình không thể tránh được sau khi đã loại khỏi những nguyên nhân chủ quan mà bản thân có thể phòng tránh thì việc chấp nhận với tâm lý không ân hận cũng là cách giúp ta vượt qua nỗi đau nhanh chóng hơn. Phía sau những tai nạn, thảm kịch luôn cần những bàn tay nâng đỡ, sẻ chia, nhưng quan trọng hơn, nếu mình có sự chuẩn bị để đối mặt với mọi tình huống thì ta sẽ không để lại những vết thương sâu trong tâm hồn. Đó cũng là một góc khác của ngăn thảm nạn trong cuộc sống vô thường này.
Lưu Đình Long
* Bài đăng báo Tuổi Trẻ ngày 23-7-2025, xem bài viết tại đây.
Mây Thong Dong trân trọng được hợp tác trong lĩnh vực truyền thông với quý công ty, đơn vị, cá nhân; làm sách, in ấn, quảng cáo… Liên hệ: truyenthong@maythongdong.vn.
