“Chị ngã em nâng” ra mắt đúng tháng 10 – mùa tôn vinh phụ nữ Việt – như một lời tri ân dành cho hình tượng “người chị” đã nuôi cả bầu trời trách nhiệm.
Ở trung tâm phim là Thương (Lê Khánh) – người chị vừa làm chị vừa gồng mình làm mẹ, tin rằng yêu là che chở, là quyết định thay, là gánh luôn phần đời của em. Nhưng tình thương ban đầu ấy không đúng cách: nó biến thành áp lực, thành những mệnh lệnh nhân danh hy sinh, đẩy Lực (Thuận Nguyễn) – cậu em trai đang khát khao tự do – đi ngày một xa.
Bộ phim khởi đầu bằng những rạn nứt quen thuộc trong gia đình Á Đông: thương nhiều nhưng hiểu ít, ôm đồm trách nhiệm mà quên lắng nghe. Và rồi khi biến cố ập đến, lằn ranh sinh tử buộc người trong cuộc phải đối diện câu hỏi căn bản: thế nào là thương đúng?
Điểm sáng cảm xúc của phim là cách đạo diễn Vũ Thành Vinh dùng thử thách để mở dần nắp nồi cảm xúc: sau tai nạn, Lực liệt hai chân, tự ái, trốn tránh, giam mình trong phòng; còn Thương, lần đầu yếu đuối, đứng bên này cánh cửa nói vọng vào, thừa nhận “chị sai hoàn toàn”. Cảnh “cánh cửa đóng kín – trái tim mở ra” là một lựa chọn đạo diễn tinh tế: nó chuyển tải trọn vẹn bài học làm mới trong các mối quan hệ mà Thiền sư Nhất Hạnh từng dạy – thực tập “làm mới” để tái lập truyền thông. Hẹn nhau một buổi định kỳ để cởi lòng, nói ra cho người kia hiểu: em muốn được tôn trọng như một người trưởng thành; chị sợ mất em nên lỡ tay kiểm soát. Khi người chị dám nhận sai, tình thương chuyển từ che chở độc đoán sang đồng hành biết lắng nghe; khi người em dám nói thật, tự do không còn là bỏ trốn mà là được thấy, được công nhận. Từ ấy, thương trở thành liều thuốc chữa lành.
Trong mạch đó, Lê Khánh là linh hồn phim. Chị diễn bằng đôi mắt lúc cứng như đá, lúc mềm như nước – đặc biệt ở phân đoạn thú nhận sai lầm qua cánh cửa, người xem gần như nghe thấy nhịp thở gấp gáp của một trái tim đang tự tháo giáp. Thuận Nguyễn – vừa kiêu hãnh vừa mong manh – cho thấy một Lực dễ tổn thương trước ánh nhìn “biết tuốt” của chị gái, lại bùng nổ khi bị dồn đến ngưỡng mất mát. Quốc Trường nhuần nhị trong vai bác sĩ Trường: có khi là bờ vai, có khi là tấm gương phản chiếu sự phức tạp của người lớn – yêu nhưng không áp đặt. Uyển Ân mang đến sắc diện tuổi trẻ bồng bột lẫn chân thành. Những cảnh quay dưới nước, chuỗi hành động – nơi hai chị em giằng co giữa sống-chết – vừa tạo nhịp căng thẳng vừa làm đậm chiều sâu hi sinh.
Phim có các cảnh nóng – chi tiết nhiều người bàn luận – nhưng không phô trương; chúng được đặt đúng vị trí để phác họa những bước tiến – lùi của hai mối quan hệ: Thương – Trường, Lực – Âu. Khi yêu cuồng nhiệt mà thiếu hiểu biết, hậu quả là tổn thương; khi dám dừng lại để hiểu, tình yêu mới có cơ hội trưởng thành. Ở đây, cảnh nóng không phải chiêu đãi thị giác, mà là mốc cảm xúc để sau đó khán giả thấm hơn những khoảnh khắc nước mắt: vòng tay nâng người ngã dậy bên mép nước, ánh nhìn xin lỗi qua cánh cửa đóng kín, bàn tay nắm bàn tay khi mọi thứ tưởng chừng vuột mất.
“Chị ngã em nâng” chọn một câu chuyện gia đình rất gần: chị em mồ côi, phố xá chật chội, cơm áo cật lực, định kiến Á Đông về “bổn phận hiển nhiên”. Chính sự gần ấy khiến thông điệp vang xa: thương không phải là gánh thay – quyết định thay; thương là tạo không gian cho người mình thương được lớn. Làm mới – thay đổi cách thương – không phải khẩu hiệu mà là pháp thực tập: dành một khung giờ cố định để lắng nghe, gọi tên cảm xúc, nhìn lại cách nói – cách làm đã gây đau. Từ đó, gia đình không cần “anh hùng” mà cần người biết xin lỗi, biết hỏi: “Em cần chị ở bên cạnh như thế nào?”. Khi lời hỏi ấy bật ra, phần chữa lành đã bắt đầu.
Tháng 10, khi cả xã hội nói về phụ nữ Việt, bộ phim trao lại vị thế xứng đáng cho “người chị”: không chỉ là biểu tượng chịu đựng, mà là người dũng cảm tháo bỏ mô hình “yêu là kiểm soát” để học cách yêu trưởng thành. Ở tầng sâu, bộ phim là lời nhắc dành cho mọi mối quan hệ: tình thân hay tình yêu đều cần được bảo dưỡng. Nếu ta không mạnh dạn và thành thật cởi lòng, ta sẽ vô tình để thói quen cũ – giọng điệu cũ – làm xói mòn điều quý nhất.
Đạo diễn Vũ Thành Vinh kể chuyện dịu mà chắc: xen giữa drama là hài tiết chế, cameo vừa tay (Mos – Bank tạo chút giai điệu pop cho không khí), hình ảnh chỉn chu, nhịp dựng đều. Những giọt nước mắt trong rạp vì thế không rẻ; chúng là hệ quả của một đường dây cảm xúc được dẫn dắt có chiến lược. “Chị ngã em nâng” nhắc chúng ta một việc tưởng nhỏ mà khó: học thương đúng. Khi thương đúng, ngã không còn là kết thúc – vì luôn có một vòng tay, đã luyện tập đủ kiên nhẫn, để nâng.
Lưu Đình Long
- Link đặt mua sách Mẹ hiểu, cha thương, rộng đường con bước, Nxb Dân Trí và Mây Thong Dong ấn hành, tại đây.
Mây Thong Dong trân trọng được hợp tác trong lĩnh vực truyền thông với quý công ty, đơn vị, cá nhân; làm sách, in ấn, quảng cáo… Liên hệ: truyenthong@maythongdong.vn.
