Tình yêu đất nước không cần phải học, như chính sự tồn tại: ta thở, ta yêu, ta thuộc về – trước cả khi biết kêu tên điều đó.
Yêu một chỗ, không phải vì nó đẹp. Cũng không phải vì nó đúng. Chỉ vì nó là nơi lần đầu tiên mình nghe tiếng mưa chạm mái tôn, lần đầu tiên mình biết cái đói lành lạnh trong bụng, lần đầu tiên mình chiêm bao một giấc mơ mà không ai trả lời.
Mỗi tấc đất này, mỗi nhành cỏ này, đều thấm lời ru của những người đã ngủ yên trước ta – và vì họ, ta không thể nào không yêu lấy đất nước mình. Đất nước này là mạch máu chung nối từ ngón tay tổ tiên đến vết nứt trên trán chúng ta; và yêu nó là cách duy nhất để không phản bội chính mình.
Tình yêu đất nước, như một mùa không có trên lịch – nó vừa là tháng Tư nồng mùi xác pháo, vừa là tháng bảy nứt nẻ ruộng đồng. Vừa là tiếng khóc bị nuốt vô lòng, vừa là tiếng cười bất chợt bừng lên trong bóng tối.
Chúng ta không yêu đất nước như yêu một chiến thắng. Chúng ta yêu nó như yêu một vết sẹo dài: nơi da thịt từng bị xé rách, từng đau đớn, nhưng cuối cùng đã tự khép lại – không cần ai hứa hẹn điều chi.
Có thể đất nước không cho ta những điều ta mộng tưởng. Có thể nó bất công, vụng về, lỗi nhịp. Nhưng ta yêu nó, không phải vì nó xứng đáng. Ta yêu nó, vì nếu không, thì ai sẽ yêu “Mẹ” của mình?
Người ta cũng hay nói về đất nước như một người mẹ.
Mình hiếm khi.
Đất nước, với mình, giống một người bạn già câm lặng: người đã thấy ta thất bại, thấy ta hèn nhát, thấy ta phản bội, nhưng vẫn ngồi đó, với đôi mắt buồn, chờ ta trở về.
Mỗi đoạn đường gồ ghề, mỗi thành phố ngột ngạt, mỗi cánh đồng cằn cỗi – tất cả, không cần trang điểm, đã đủ làm ta mắc nợ một lời thề hẹn.
Đừng yêu đất nước vì nó mạnh.
Đừng yêu nó vì nó đẹp.
Hãy yêu nó, như yêu một điều mong manh cần được giữ gìn bằng chính những vụng về yếu nhược nhất trong ta: bằng sự tử tế thiện lương, bằng ký ức, bằng vị tha nhân từ, bằng lòng trung thành với những hoài bão kiến thiết đã bị đánh rớt giữa mấy nhịp đời.
Vì nếu đất nước có một chỗ để đứng trong trái tim mình, thì không phải vì nó trọn hảo. Mà vì nó là nơi duy nhất mình không cần phải vẹn toàn để thuộc về. Đất nước có một chỗ đứng trong lòng không vì nó vô nhiễm, mà vì nó ôm trọn cả những vết xước mà mình không biết gửi cho ai khác.
Ta không yêu đất nước vì nó hoàn mỹ; ta yêu nó vì ở đó, những gì gãy vỡ cũng được tha thứ hoàn toàn…
Yêu nước là dám ở lại với nó, ngay cả khi nó không còn gì để cho ta, ngoài sự thinh lặng!
Tống Duệ Uyên
Mây Thong Dong trân trọng được hợp tác trong lĩnh vực truyền thông với quý công ty, đơn vị, cá nhân; làm sách, in ấn, quảng cáo… Liên hệ: truyenthong@maythongdong.vn.
