Suy ngẫm: Bình thường… mới

(MTD) Vậy là chúng ta đã bước qua những ngày khó khăn để trở lại cuộc sống bình thường.

Chúng ta rồi sẽ trở lại công ty, ngồi vào cái bàn làm việc quen thuộc, rồi sẽ gặp lại những gương mặt đồng nghiệp thân quen. Chúng ta rồi sẽ được trở lại những hàng quán quen thuộc, được nếm lại những món ăn mà mình ưa thích. Rồi chúng ta sẽ trở lại cuộc sống vốn dĩ hối hả trước kia. Rồi thì, quá khứ của những ngày tháng khốc liệt vì dịch bệnh sẽ ở lại sau lưng…

Chúng ta đặt tên một trạng thái đời sống của mình và gán cho nó cái tên: “mới”, để phân biệt nó với trạng thái “cũ” mà chúng ta đã từng sống trước đó. Cùng với sự phân định này, chúng ta ghi nhớ một giai đoạn bất ổn không thể nào quên trong lịch sử nhân loại. Chúng ta đã mệt mỏi và chịu vô vàn tổn thương, cũng như bị bủa vây trong bao nhiêu bất ổn. May mắn thay chúng ta kịp nhận ra những thất bại của mình, rồi từ đó học cách chung sống “bình thường” với dịch bệnh cho đến khi xác lập trạng thái “bình thường” để trở lại cho cuộc sống của mình.

Nhưng, có một điều gì đó còn “mới” hơn tất cả.

Chính dịch bệnh đã khiến chúng ta thay đổi cách nhìn về đời sống xã hội và những con người xung quanh mình, từ “bình thường” trở thành “anh hùng”, từ những điều “nhỏ nhặt” như mớ rau, thực phẩm gom góp cho đến những nỗ lực “phi thường” của những y bác sỹ. Chúng ta không chỉ đối mặt với những biến chủng virus nguy hiểm hơn, mà còn đối diện với tâm bất ổn và mông lung của mình. Chúng ta đã chứng kiến quá nhiều đau thương, mất mát, mà nếu không giữ được tâm mình trầm tĩnh và vô ngã thì có lẽ khó lòng mà vượt qua được.

Có điều gì đó đã thực sự thay đổi, trong nhận thức của chúng ta về thế giới bên ngoài, và cả với nội tâm của mình nữa. Chúng ta đôi khi quên mất rằng để tâm mình vượt qua được những phiền não khổ đau không xuất phát từ sự đối kháng hay đấu tranh để khuất phục hoàn cảnh đó, mà chính là việc giữ được tâm mình giản dị và từ bi. Khi tâm giản dị để cái ta đối kháng không còn bám trụ thì mới có thể sáng suốt nhìn thấy rõ quy luật của vạn vật, và chỉ có tâm từ bi mới có thể thấu hiểu bản chất của đời sống, rồi mới có được an yên tự tại trong mọi hoàn cảnh của hiện tại.  

Tôi tin rằng cốt lõi của con người là tình thương.  

Chúng ta trải qua nhiều biến cố. Có biến cố đau thương khi nhận tin người thân đột ngột rời bỏ mình. Có biến cố nằm trên giường bệnh lo lắng mông lung về tương lai của chính mình và gia đình. Chính những biến cố này mà chúng ta dần nhận ra đôi khi chỉ là sự hiện diện của mình vào giây phút này hay sự an yên những người thân yêu còn được thấy mặt cũng đã trở thành niềm hạnh phúc vô bờ bến.

Chúng ta có đôi lần từng quên rằng sự tồn tại của mình cũng giống như những giống loài khác trên Trái đất, và rồi đã tự cho mình cái quyền sinh sát như một giống loài thượng đẳng. Nhưng giờ đây, chúng ta nhận ra chính con người lại là sinh vật vô cùng yếu đuối, dễ bị quật ngã, loanh quanh trong phiền não khổ đau và có đôi lần bị giẫm đạp từ chính đồng loại của mình.

Chỉ có tình thương mới dẫn dắt con người bước qua những khó khăn thách thức. Cũng chỉ có tình thương trong sáng mà con người đoàn kết lấy nhau đi qua những ngày bất định. Và cũng chỉ có tình thương chân ái mới mới giúp cho con người định lại những chuẩn mực về đạo đức trong xã hội, để từ đó, điều chỉnh nội tâm và hành vi ứng xử của mình trong bản chất vô tường, vô ngã của đời sống.

Tôi tin rằng, bất cứ ai trong chúng ta khi đã trải qua giai đoạn vừa qua, cũng học được những bài học từ bi và giác ngộ cho riêng mình. Cuộc sống của chúng ta từ xưa đến nay vẫn thế, vẫn không nằm ngoài sự chi phối của quy luật luân hồi, nhân quả, sinh-trụ-dị-diệt; mà từ đó hết thảy vạn vật đều trở nên vô thường, vô ngã. Có nhân ắt có quả, có sinh ắt có diệt, hết thảy mọi việc xảy ra trong cuộc sống của chúng ta đều ẩn chứa những điều sâu sắc để con người học được bài học giác ngộ của mình.

Chúng ta không né tránh thực tại, bởi mọi sự tốt đẹp dành sẵn cho mình trên con đường giác ngộ đều đã hiện diện ngay thực tại này.

Ánh sáng mặt trời vẫn sẽ bắt đầu một ngày mới. Rồi mọi vật sẽ quay trở lại nhịp sống của chúng.

Sài Gòn, 14-10-2021
Nguyễn Đinh Khoa

Tác giả là cây bút trẻ, một kiến trúc sư đang giữ vị trí giám đốc dự án Công ty cổ phần đầu tư & phát triển Viva Land. Với truyện dài Độc hành, Nguyễn Đinh Khoa đã đoạt giải Văn học tuổi 20 lần 6, năm 2018. Sắp tới, Nguyễn Đinh Khoa sẽ mắt tập Tản văn Trở về một đứa trẻ – NXB Phụ nữ & Mây Thong Dong ấn hành.