(MTD) Rằm tháng 10 âm lịch là một trong 4 ngày Rằm lớn tại Việt Nam bao gồm: Rằm tháng Giêng, Rằm tháng 7, Rằm tháng Chạp. Ngày nay “rằm tháng Mười” không chỉ có ý nghĩa là Tết Hạ nguyên mà nó đã trở thành ngày lễ hội mang nhiều giá trị tâm linh đối với người dân Việt.
Rằm tháng 10 hay còn gọi là lễ Hạ nguyên, Tết Song thập hay Tết Cơm mới, từ lâu không chỉ trở thành một lễ hội tâm linh quan trọng của người dân Việt, mà còn mang nhiều ý nghĩa đối với Phật tử.
Có thể nói, Rằm tháng 10 là cơ hội để người con Phật có thể hướng tâm tu tập, nhờ hồng ân chư Phật mười phương gia hộ cho gia đình, kế đến là mong muốn được tổ tiên ông bà che chở.
Trong quan niệm của ông bà ta ngày xưa, những ngày này, Thiên đình cử thần Tam Thanh xuống trần gian để xem xét việc tốt xấu về tâu với Ngọc Hoàng. Do vậy, mọi nhà phải tiến hành làm lễ cung đón để thần Tam Thanh ban phúc lành, tránh tai họa. Đây cũng là dịp “tiến tân” cơm gạo mới cúng tổ tiên.
Nhân Tết Hạ nguyên mọi người đều mua quà và gạo nếp mới cùng những đặc sản lúc giao mùa Thu Đông biếu ông bà cha mẹ và những bậc được tôn kính để tỏ lòng hiếu bề trên.
Phong tục từ cổ xưa cũng cho rằng, vào ngày lễ Hạ nguyên hay Tết Cơm mới, nhà nhà đều nấu xôi gạo mới, sắm sửa hương hoa, đèn nến cùng mâm lễ thơm ngon tinh khiết để cúng tổ tiên.
Năm nay, tháng 10 Â.L bắt đầu từ ngày 5-11-2021 (tức mùng 1-10 Â.L, tháng Kỷ Hợi). Và lễ Hạ nguyên hay Rằm tháng 10 sẽ được tổ chức vào ngày 15-10 Â.L, tức hôm nay 19-11-2021.
Trong những ngày diễn ra lễ hội, người ta thiết lập nghi lễ cúng tổ tiên như Văn khấn sau đây:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con kính lạy chín phương trời, mười phương Phật.
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu thổ chư vị tôn thần.
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ thổ địa, ngài Bản gia táo quân cùng chư vị Tôn thần.
Con kính lạy Cao tằng tổ khảo, Cao tằng tổ tỷ, thúc bá, đệ huynh, cô di, tỷ muội họ nội, họ ngoại.
Tín chủ chúng con là… ngụ tại…
Hôm nay là ngày mồng một (mồng mười, rằm) tháng Mười là ngày Tết Cơm mới, chúng con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, nấu cơm gạo mới, trộm nghĩ:
Cây cao bóng mát / Quả tốt hương bay / Công tài bồi xưa những ai tạo / Của quý hóa nay con cháu hưởng / Ơn trời đất Phật Tiên, chư vị Tôn thần / Sau nhờ ơn tổ tiên gây dựng, kể công tân khổ biết là bao / Đến nay con cháu dồi dào, hưởng miếng trân cam / Nay nhân mùa gặt hái / Gánh nếp tẻ đầu mùa / Nghĩ đến ơn xưa / Cày bừa vun xới / Sửa nồi cơm mới / Kính cẩn dâng lên / Thường tiên nếm trước / Mong nhờ tổ phước / Hoà cốc phong đăng / Thóc lúa thêm tăng / Hoa màu tươi mới / Làm ăn tiến tới / Con cháu được nhờ / Lễ tuy đơn sơ / Tỏ lòng thành kính.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng, chư vị Đại vương, ngài Bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần. Cúi xin các ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.
Chúng con mời các cụ tổ khảo, tổ tỷ, chư vị hương linh tiên ngoại họ… cúi xin thương xót con cháu, linh thiêng hiện về chứng giám, tâm thành thụ hưởng lễ vật. Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).
Trí Dũng
